Οι άνθρωποι με μεταιχμιακή διαταραχή προσωπικότητας (ΜΔΠ) παρουσιάζουν γενικά απρόβλεπτη συμπεριφορά, λόγω της αστάθειας που εμφανίζουν τόσο στη διάθεση όσο και στην αίσθηση του εαυτού. Επιπλέον, διακατέχονται από αυτοκαταστροφικότητα και παρορμητικότητα. Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας αναφέρουν συχνά ότι οι ασθενείς με ΜΔΠ αντιδρούν υπερβολικά με αρνητικούς τρόπους και για αυτό το λόγο προκαλούν αντιδράσεις από μέρους του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού. Οι περισσότερες έρευνες, οι οποίες διερευνούν την αλληλεπίδραση μεταξύ επαγγελματία ψυχικής υγείας και ασθενούς, εστιάζουν στις στάσεις και τις συμπεριφορές των επαγγελματιών, ενώ η άποψη των ίδιων των ασθενών μοιάζει να αγνοείται. Παρακάτω, θα παρουσιάσουμε τα δεδομένα από έρευνες, οι οποίες διενεργήθηκαν για να εξετάσουν τις εμπειρίες των ασθενών με ΜΔΠ από την επαφή τους με το προσωπικό των δομών ψυχικής υγείας και το βαθμό ικανοποίησής τους από τις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας και φροντίδας. Δυστυχώς, όλα τα δεδομένα προέρχονται από έρευνες του εξωτερικού, καθώς δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία από την ελληνική κλινική πραγματικότητα.
Οι Perseius, Ekdahl, Åsberg και Samuelsson (2005), χρησιμοποιώντας αφηγηματικές συνεντεύξεις με ασθενείς με ΜΔΠ, επιχείρησαν να διερευνήσουν τις καταστάσεις ζωής και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι εν λόγω ασθενείς όταν αναζητούν βοήθεια στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Με βάση τα δεδομένα, η ζωή των ατόμων με ΜΔΠ χαρακτηριζόταν από έντονο πόνο και αγωνία, με αισθήματα κενότητας, απελπισίας και έλλειψης νοήματος. Επίσης, τα άτομα με ΜΔΠ που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν ότι ένιωθαν θυμό και αδυναμία και ανέφεραν ότι δεν ήταν σε θέση να ελέγξουν τα συναισθήματά τους. Προκειμένου να δείχνουν αξιοπρεπείς και να κερδίζουν το σεβασμό των άλλων, δήλωσαν ότι φορούσαν τη «μάσκα της κανονικότητας» στην καθημερινή τους ζωή, παριστάνοντας τους «φυσιολογικούς» στις κοινωνικές τους αλληλεπιδράσεις (συμπεριφέρονταν, δηλαδή, όπως πίστευαν ότι οι άλλοι προσδοκούσαν από εκείνους). Σχετικά με το προσωπικό στις μονάδες φροντίδας, οι συμμετέχοντες ανέφεραν ότι δεν έλαβαν ευαισθησία και συμπόνια από τη μεταξύ τους επαφή, ενώ συχνά βίωναν «προδοσία» από τους θεραπευτές, οι οποίοι τερμάτιζαν τη θεραπευτική διαδικασία νωρίτερα από το προβλεπόμενο. Το γεγονός αυτό μεγάλωνε την απελπισία τους και τους απομάκρυνε από τις δομές ψυχικής υγείας.
Οι Lawn και McMahon (2015) διερεύνησαν την εμπειρία 153 ατόμων με ΜΔΠ από τα νοσοκομεία και τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Οι ασθενείς του δείγματος τους αντιμετώπιζαν δυσκολία στην αναζήτηση βοήθειας από τα τμήματα έκτακτης ανάγκης του νοσοκομείου είτε λόγω έλλειψης διαθέσιμων κλινών είτε λόγω προκατάληψης από πλευράς των επαγγελματιών υγείας, οι οποίοι τους χαρακτήριζαν «αυτοκτονικούς» και «ανασφαλείς», γεγονός που τους καθιστούσε personae non gratae. Στη συγκεκριμένη έρευνα, εξετάστηκε και ο ρόλος του φύλου στην αναζήτηση βοήθειας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, οι άνδρες ήταν λιγότερο πιθανό να απευθυνθούν σε έναν ψυχοθεραπευτή σε σχέση με τις γυναίκες, ενώ το ποσοστό των ανδρών που αιτούνταν εισαγωγή σε ψυχιατρική κλινική ανερχόταν στο 12,5% έναντι 50,5% των γυναικών.
Άλλη μία ποιοτική έρευνα με συνεντεύξεις ήταν αυτή των Rogers και Acton (2012), με στόχο και πάλι τη διερεύνηση των εμπειριών των ασθενών με ΜΔΠ από τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Οι συμμετέχοντες ανέφεραν ότι υπήρχε έλλειψη γνώσης και κατανόησης από το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, το οποίο συχνά υιοθετούσε αρνητικές στάσεις απέναντί τους. Πιο συγκεκριμένα, πολλές φορές το προσωπικό ήταν απορριπτικό και δεν εξέφραζε ευαισθησία και συμπάθεια. Επιπλέον, η έλλειψη πληροφοριών από τους επαγγελματίες υγείας οδηγούσε τους συμμετέχοντες στην αναζήτηση άλλων πηγών πληροφόρησης, όπως το διαδίκτυο. Σχετικά με τη φαρμακοθεραπεία, οι ασθενείς δήλωσαν ότι αισθάνονταν «πειραματόζωα», καθώς οι γιατροί άλλαζαν πολύ συχνά την αγωγή τους, με αποτέλεσμα να έχουν δοκιμάσει πολλά και ποικίλα φάρμακα, αντιμετωπίζοντας κάθε φορά τις συνεπαγόμενες παρενέργειες.
Τέλος, ο Fallon (2003), σε ανάλογη έρευνα, κατέληξε στο ότι το νοσοκομείο αποτελούσε ένα τρομακτικό περιβάλλον για τους ασθενείς με ΜΔΠ, καθώς οι επαγγελματίες υγείας είχαν αρνητικές στάσεις και συμπεριφορές απέναντί τους, δείχνοντας απροθυμία να τους εξηγήσουν τη θεραπευτική διαδικασία που θα ακολουθούσαν.
Από όλα τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι η ΜΔΠ δεν αντιμετωπίζεται όπως θα έπρεπε εντός του κλινικού πλαισίου. Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας φαίνεται να μη διαθέτουν εξειδικευμένες γνώσεις και δεξιότητες διαχείρισης όσον αφορά τη συγκεκριμένη διαταραχή, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να αντιμετωπίζονται με λάθος τρόπο και να «αποβάλλονται» ή να «απομονώνονται» από το σύστημα υγείας. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, θέτοντας τους ασθενείς με ΜΔΠ εκτός θεραπείας και φροντίδας, αυξάνεται η ευαλωτότητά τους και ο κίνδυνος υιοθέτησης αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών.
Για τη μεταιχμιακή διαταραχή προσωπικότητας μπορείτε να βρείτε πληροφορίες, νέα και έρευνες στη σελίδα του ερευνητικού προγράμματος BPD-IMoCi http://bpd-imoci.gr/
Comments