Ακόμα θυμάμαι όταν πήγαινα παιδικό σταθμό, γύρω στα 3, να παίζουμε μαζί με την Μαρία και τη Σοφούλα. Πιο εκεί να παίζει ο Μιχάλης με τον Παναγιώτη και παραδίπλα να παίζει ο Γιωργάκης μόνος του. Όταν τον πλησίαζα και τον ρωτούσα γιατί παίζει μόνος του, μου απαντούσε «μα δεν παίζω μόνος. Είναι και ο Spy εδώ..» Πλέον ,είμαι σε θέση να καταλάβω πως ο Γιωργάκης , όντως δεν ήταν μόνος. Και πράγματι, ήταν ο Spy εκεί, απλά δεν τον έβλεπε κανείς, γιατί ήταν δημιούργημα της φαντασίας του!
Φυσικά και αναφέρομαι στο φαινόμενο του φανταστικού φίλου! Ο φανταστικός φίλος μπορεί να πάρει όποια μορφή θέλει το παιδί. Μπορεί να είναι αγόρι, κορίτσι, σούπερ ήρωας ακόμα και ζωάκι. Εμφανίζεται στη προσχολική ηλικία και υπάρχει στη ζωή του συνήθως έως τα 6 χρόνια. Το παιδί γνωρίζει ότι αυτός ο φίλος δεν υφίσταται πραγματικά, παρόλο που βιώνει πολύ έντονα το αίσθημα της «φιλίας» αυτής. Είναι η περίοδος που δοκιμάζει τα όρια φαντασίας- πραγματικότητας.
Γιατί όμως έχει φανταστικό φίλο; Δεν του αρκούν οι αληθινοί; Οι λόγοι που μπορεί το παιδί να επιλέξει ένα φανταστικό φίλο στη ζωή του εκείνο το διάστημα είναι πολλοί. Συνήθως, αυτός ο «φίλος» αναλαμβάνει να πάρει πάνω του τυχόν αταξίες του παιδιού «δεν το έκανα εγώ..Ο Μαξ το έκανε!». Επίσης η συντροφικότητα και η μοναξιά ,μπορεί να το οδηγήσουν να τον επικαλεσθεί καθώς και το ότι αποτελεί τη πιο «καλόβολη» παρέα για παιχνίδι. Επιπρόσθετα ,μπορεί να του καλύψει λάθη , να μη τον επικρίνει, να τον παρηγορεί , να του δίνει δύναμη , να τον απαλλάξει από τυχόν άγχη , να τον ανακουφίσει από ενοχές όπως και τον βοηθάει να εκφραστεί συναισθηματικά.
Ωστόσο, υπάρχουν και φορές που το παιδί μπορεί να «δυσανασχετεί με τη συμπεριφορά του αόρατου φίλου», διότι αυτός ο φίλος μπορεί να «μιλάει δυνατά», να «μη μοιράζεται» ή και «μην έρχεται». Πώς πρέπει να αντιδράσουν οι γονείς σε αυτό; Τις περισσότερες φορές οι γονείς τρομάζουν με αυτή τη συμπεριφορά με αποτέλεσμα να αρνούνται στο παιδί την ύπαρξη του «φίλου» τους . Αυτό είναι λάθος, καθώς με την άρνηση της ύπαρξης του, μπορεί το παιδί να οδηγηθεί σε προσκόλληση μαζί του, κάτι το οποίο δεν είναι επιθυμητό! Γι΄αυτό το λόγο, θα πρέπει να είναι χαλαροί με το γεγονός, να μην αρνούνται και να μην απαξιώνουν την ύπαρξη του φανταστικού φίλου ,αλλά να δείχνουν τον απαραίτητο σεβασμό σε αυτή την ανάγκη έκφρασης του παιδιού! Εξάλλου ,θα κάνει το κύκλο του!
Πότε θα φύγει ο φανταστικός φίλος από τη ζωή του παιδιού; Συνήθως από τα 6 έτη ήδη έχει αρχίσει να απομακρύνεται. Είναι ακριβώς η στιγμή που το παιδί καταλαβαίνει πόσο συναρπαστικός είναι ο κόσμος γύρω του! Στη περίπτωση όμως που αντί να απομακρύνεται από την ηλικία των 6 , γίνεται όλο και πιο έντονη η παρουσία του , θα πρέπει να ελεχθούν τυχόν ψυχοπάθειες.
Ο φανταστικός φίλος αποτελεί μια φυσιολογική εξελικτική πορεία του παιδιού. Εμφανίζεται στα παιδιά λόγω της δύναμης που έχει η φαντασία τους. Έρευνες έχουν αποδείξει ότι τα παιδιά που είχαν στο παρελθόν φανταστικό φίλο τα βοήθησε να γίνουν πιο κοινωνικά, με ιδιαίτερες γλωσσικές ιδιότητες, δημιουργικά και λιγότερο ντροπαλά σε σχέση με τα παιδιά που δεν είχαν. Εξαιτίας αυτών των ικανοτήτων τα παιδιά αυτά έχουν αποστιγματιστεί ως ύποπτα για ψυχοπαθολογία. Μέσω αυτού του «φίλου» οι γονείς θα επωφεληθούν να ακούσουν τις ανάγκες του παιδιού. Μπορούν να μάθουν τις ανησυχίες του, τις επιθυμίες του, τους φόβους του και τις σκέψεις του. Για να επιτευχθεί αυτό όμως, θα πρέπει πρώτα να υπάρξει μια σχέση αμοιβαίας εμπιστοσύνης!
Ονομάζομαι Ζωή Παστού και είμαι τελειόφοιτη MSc Ψυχολογίας του University of East London. Είμαι μέλος στην Ελληνική Νευροψυχολογική Εταιρεία και εκπαιδεύομαι στη Συστημική Ψυχοθεραπεία. Παρακολουθώ και συμμετέχω σε συνέδρια και σεμινάρια ψυχολογίας, ειδικότερα στο κλάδο της ψυχολογίας παιδιού και εφήβου, όπου και στοχεύω στην εξειδίκευση μου πάνω σε αυτό το κλάδο. Αρθρογραφώ σε επιστημονικά site Ψυχολογίας, ενημερώνομαι και παρακολουθώ τις τελευταίες μελέτες στο κλάδο και συμμετέχω ενεργά σε ερευνητικά προγράμματα. Εργάζομαι σε σχολείο και η αγάπη μου για τα παιδιά ήταν το έναυσμα για τη συγκεκριμένη επιστήμη. Πιστεύω ακράδαντα πως «όταν πονάει η ψυχή, νοσεί και το σώμα» , γι΄αυτό και οι σπουδές μου στη Ψυχολογία με βοηθούν πολύ να κατανοήσω και να αντιμετωπίσω τα προβλήματα του κόσμου.
Comments